Dzieła utracone w czasie II wojny światowej. Obraz „Widok na Skałkę” autorstwa Stanisława Wyspiańskiego

W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przypomina i opowiada o dziełach sztuki utraconych w wyniku II wojny światowej. Do końca roku, w każdy piątek, będziemy prezentować obiekty, które ilustrują historię Polski bądź wiążą się z rodzimą tradycją i kulturą. W tej odsłonie „Obiektu tygodnia” pokazujemy „Widok na Skałkę” autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.

Widok na Skałkę, Stanisław Wyspiański, ok. 1895/96; 50 x 82,5 cm

Historia kościoła na Skałce sięga średniowiecza. Według legendy to właśnie w tym miejscu poniósł śmierć św. Stanisław z rąk króla Bolesława Śmiałego. „Skałka” po kanonizacji Stanisława ze Szczepanowa stała się popularnym miejscem pielgrzymek. Od XIV w. stał tu gotycki kościół, który został oddany w opiekę zakonowi paulinów, sprowadzonemu do Krakowa przez Jana Długosza. Stanisława Wyspiańskiego historia śmierci św. Stanisława wręcz fascynowała. Powracał do niej w dramacie „Bolesław Śmiały”, a postać samego świętego rzucającego klątwę na króla Bolesława ukazał w projekcie jednego z witraży do katedry na Wawelu. Pejzaże mają u Wyspiańskiego zwykle ukrytą, symboliczną wymowę, często nawiązującą do historii Polski. Był artystą wszechstronnym, z odwagą i rozmachem wchodził w różne dziedziny sztuki. Pracował szybko i niezwykle intensywnie – cały jego dorobek twórczy powstał zaledwie w ciągu kilkunastu lat. Niestety, nie zdążył zrealizować wszystkich swoich projektów plastycznych, a na scenę trafiła tylko część napisanych przez niego dramatów. Zmarł w 1907 r. Jego ciało spoczęło w Krypcie Zasłużonych w podziemiach kościoła oo. Paulinów na Skałce.

View of Skałka, Stanisław Wyspiański, ok. 1895/96; 50 x 82,5 cm

The history of the church on Skałka dates back to the Middle Ages. According to legend, it was here that Saint. Stanisław died at the hands of King Bolesław Śmiały. “Skałka” after the canonization of Stanisław of Szczepanów became a popular place of pilgrimage. From the 14th century a Gothic church stood here, which was taken over by the Order of the Pauline Fathers, brought to Cracow by Jan Długosz. Stanisław Wyspiański was fascinated with the story of Saint's Stanisław death.  He returned to this story in the "Bolesław Śmiały" drama , as well as through the figure of the saint himself who cast a curse on King Bolesław and which was showed in a project of one of the stained glass windows designed to the Wawel cathedral. Wyspiański's landscapes are usually hidden, symbolic meaning, often referring to the history of Poland. He was a versatile artist, he courageously and verbally entered various fields of art. He worked quickly and extremely intensively - all his creative output was created in just over a dozen years. Unfortunately, he did not manage to complete all of his art projects, and only part of the dramas he wrote hit the stage. He died in 1907. His body was buried in the Crypt of Meritorious in the basement of the church Pauline on Skalka.